Kalp Damar Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler

Hipokratın ünlü sözü ile başlayalım; "Yedikleriniz size ilaç olsun, ilacınız yedikleriniz olsun".

Kalp krizi kadınlara göre erkeklerde daha sık görülüyor ve kalp krizi ölümleri kanser ölümlerinden daha fazla görülüyor. Demek ki damar sağlığı en önem vermemiz gereken konu olmalı. Damarlarımız birer boru değildir, hücrelerden oluşur. Yüksek tansiyon, şeker hastalıkları gibi nedenlerle ve alkol, sigara gibi kötü alışkanlıklarla damarlar hasar görürse vücut, hücrelerle damarları tamir etmeye başlar ama bu tamir hücreleri damar içinde yükseltiler oluşturur, bu tamirat çoğaldıkça damarlarda tıkanıklık başlar. 

Yediğimiz besinler arasındaki nar, kırmızı lahana, kırmızı biber gibi renkli besinler bu tıkanmaların yok olmasına yardımcı oluyor, damarlardaki hasarları tamir ediyor.

Damar sağlığımız için alışveriş yaparken sepetimizin içindeki her zaman renkli tutmalıyız, kırmızılar, yeşiller, morlar mutlaka alışveriş sepetinizde olmalı ve bu besinlerle mutfağınızda kendinize harika yemekler hazırlamalısınız. Kalp ve damar sağlığı için kırmızı, mor ve koyu renkli besinlere öncelik gösterin. Kırmızı lahana, kırmızı üzüm, kırmızı erik, nar önerdiğimiz besinler.

Nar damarların içindeki örtüyü çok iyi çalıştıran kimyasal maddelerle dolu. Narın yanında koyu renkli üzüm de yerseniz faydası kat kat artar.

Nar içinde çok güzel minik meyveleri olan bir mucize. Kabuğunu tüketemesek de içindeki çekirdeklerin etrafındaki kırmızı sulu meyvecikler çok yararlı. Ayrıca bu minik kırmızı inci tanesi gibi meyveciklerin etrafındaki hafif buruk tattaki beyaz zarlar antioksidan içeriyor ve çok yararlı, beyaz zarıyla birlikte tüketirseniz içindeki tüm antioksidanları alırsınız.

Nar özellikle erkekler için çok yararlı, erkekler haftada 200 ml'lik bardakla en az iki bardak nar suyu içmeliler, ama bu nar suyu preslenmiş şekilde olmalı, yani içinde beyaz zar kısmı ve çekirdeği de bulunmalı.

Nar suyu içen erkeklerde prostat kanseri takibi için kullanılan kan laboratuvar sonucunda iyiye gitme gözlenmiş. Nar erkekler için tam bir afrodizyak, cinsel açıdan çok yararlı.

Bir kişi 500 gr'ın altında sebze tüketirse kanser, 800 gr'ın altında tüketirse de kalp damar hastalıkları riski taşır, bakliyat da bunların içinde. Salataların içine, dana eti, yumurta, peynir, ton balığı, ceviz, kuru üzüm eklenebilir.

Badem, ceviz, fındık gibi besinlerin içinde damar sağlığımız için yararlı yağlar bulunuyor. Ceviz ve zeytinyağı tüketenlerle yapılan bir araştırmada bu şekilde beslenen kişilerde kalp krizi ve inme oranı % 30 düşük görülmüş.

Zeytinyağı Akdeniz tipi beslenmenin olmazsa olmazlarından. Akdeniz insanlarında kalp damar hastalıkları daha az görülüyor ama bu insanlar oldukça da hareketli insanlar, hep zeytinyağı yiyip hareket etmezseniz size faydası olmaz. Zeytinyağı içinde de damar sağlığını tehdit eden az da olsa doymuş yağlar var, bu yüzden zeytinyağını da bol bol kullanmanız uygun değil.

Tereyağın doymuş yağ oranı yüksek ama doğal sütlerden oluşuyorsa çok iyi, yalnız yerken fazla abartmamak gerekiyor. Sağlıklı bir kişinin günde silme bir yemek kaşığı tereyağı tüketmesi yeterli.

Balık tüketmek de kalp damar sağlığı için çok yararlı çünkü içinde EPA ve DHA dediğimiz iki çeşit omega 3 bulunuyor, bunlar damarda tıkanıklığı önlüyor, beyinde gerilemeyi önlüyor, beynin daha iyi çalışmasını sağlıyor, hafızayı güçlendiriyor, göz sağlığımız için de çok önemli. Haftada iki kere balık yemek gerekiyor. Somon balığı en çok Omega 3 içeren balık, ardından da hamsi geliyor. Ama pişirme yönteminin uygun olması gerekiyor yani kızartma değil, ızgarada ya da fırında pişirilen balıklar daha sağlıklı, balık çorbası da içine eklenen sebzelerle mükemmel bir seçenek.

Kolesterol vücudumuzun yapı taşlarından biri. Hücre duvarlarımızın yapısında bulunuyor, bizim sağlıklı olmamız için kolesterole ihtiyacımız var. Kolesterol D vitamininin yapısında da var. Kolesterolün kanda tek başına taşınması mümkün değil, bu yüzden bazı proteinlerle birleşiyor. Kolesterol karaciğerde üretiliyor, sağlıklı kişilerde bu durum dengeli, ama bir takım rahatsızlıkları olan toplumun % 30 undaki kişilerde kolesterolden zengin beslenilse bile kolesterol üretilmeye devam ediyor. Tereyağı gibi doymuş yağlardan zengin besinleri çokça tükettiğimiz dönemlerden sonra kolesterol durumumuzu gösteren bir kan tahlili yaptırmak çok yararlı olacaktır, böylece kolesterol içeren yiyeceklerin ardından vücudumuz nasıl bir tepki gösteriyor anlayabiliriz. Hiç yağsız beslenirsek de A,D,E ve K vitaminlerini alamayız.

Kırmızı etin içinde doymuş yağ asitleri var, LDL kolesterolü yükseltebilir. Eti yüksek ısıda pişirirsek ya da mangalda pişirme gibi ateşe maruz tutarsak, üzerinde de yanık bir tabaka oluşursa bu tabaka kanserojen. Tabi bir kez yanmış bir et yemek kanser olacağınız anlamına gelmiyor, sürekli bu tarz pişmiş et yemekle kendinizi risk altına alırsınız. Ama bu sadece bir risktir, belki ömür boyu bu rahatsızlığı görmezsiniz. Et pişirme için en sağlıklı yöntem haşlama. Eti pişirirken yoğurtta, zeytinyağında, sarımsakta bekleterek marine etmek, içindeki enfeksiyon ortaya çıkaracak nedenlerin  ortadan kalkmasına faydalı olacaktır. Haftada 2 öğün et tüketmek yeterli miktar. Et protein açısından çok zengin 100 gr'ının 20 gr'ı protein, 10 gr'ı yağ, 180-200 kalori kadar da kalorisi var, içinde çinko, selenyum, demir barındırıyor, vücut hayvandan alınan demiri bitkisel demire göre daha etkin kullanır, uygun şekilde pişirilmeli ve özellikle çocuklar için çok yararlı, ayrıca gelişme çağında beyine yararlı besinleri yerse çocukların beyinleri de iyi gelişir, balık da bunların arasında. Sağlıklı bir kişi kuzu eti de yiyebilir, dana eti de. Dana eti daha az yağ içeriyor. Ama kalp damar hastası 60-65 yaş civarı bir kişiyi örnek gösterirsek bu kişi dana etini tercih etmeli, tabi bu kişi sağlıklıysa kolesterol tahlilleri normal değerlerdeyse kuzu eti de yiyebilir, kişinin kendini tanıması gerekli.

Hiç et yemeyen kişilerde B3, B6, B12 vitaminlerin düşme riski var. B12 vitamini eksikliğinde unutkanlık görülebiliyor, sinirlerin tamirinde, alyuvar hücrelerinin yapılmasında B12 kullanılıyor. B12 alınmazsa beyin problemi ve kansızlıkla karşılaşılabilir.

Günde bir kez dilinizin yüzeyini arkadan öne doğru fırçalamalısınız. Dilde hapsolan bakterileri ve yiyecek parçalarını bu şekilde yok edebilirsiniz. Bu işlem nefesinizin de tazelenmesine yardımcı olacaktır.

Özellikle kalp hastaları, kalp kapakçığı problemi yaşayan kişiler ağız bakımına ve temizliğine çok önem vermelidir. Kişide bir diş enfeksiyonu varsa, ağız enfeksiyonu varsa o mikrop damarlara ulaşıp damarlarla kalbe gelebilir ve kalpte kalabilir. Kalpte enfeksiyon oluşturarak durumu daha kötüleştirebilir.

Bu yüzden ağız bakımı ve temizliği insan sağlığı için çok önemli.

Tabi yediklerimiz kadar fazla hareket etmemek de kalp ve damar sağlığımız açısından riskli bir durum, Toplu taşıma araçlarından bir durak önce inerek gideceğimiz yere kadar yürümek ya da asansör yerine merdiven kullanmak bile çok önemli egzersizler.

Yeterince uyumak da damar sağlığımız için çok önemli.

Kötü alışkanlıklarımızdan da en kısa zamanda kurtulmalıyız.